Ülkemizde Enerji Verimliliği bilincinin artırılması, Enerji Verimliliği ile tasarrufların sağlanması ve ülkemizin enerji ithalatının azaltılarak, enerji yoğunluğunun düşürülmesi amacı ile Enerji Verimliliği Kanunu yayınlanmıştır.2 Mayıs 2007 tarih ve 26510 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanarak yürürlüğe giren 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve 25 Ekim 2008 tarih ve 27035 sayılı Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik gereğince bazı endüstriyel işletmeler ve binalar için enerji yöneticisi görevlendirilmesi zorunlu hâle gelmiştir.Enerji yöneticisi, endüstriyel işletmelerde ve binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yöneticisi veya eğitim-etüt-proje sertifikasına sahip kişiyi tanımlamaktadır.
Enerji Yöneticisi Bulundurması Gereken İşletmelerde Zorunluluk kapsamı;
Sanayi Tesislerinde;
• Yıllık enerji tüketimi 1.000 Ton Eşdeğer Petrol (TEP) ve üzeri olan işletmelerde, enerji yöneticisi atamak,
• 50.000 TEP ve üzeri olan işletmelerde, enerji yöneticisinin sorumluluğunda enerji yönetim birimi oluşturmak,
(1 TEP = 10.000.000 Kcal ‘dir. )
Konut Dışı Binalarda;
• Toplam inşaat alanı en az 20.000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP olan ticari binalarda enerji yöneticisi atamak,
• Toplam inşaat alanı en az 10.000 m2 veya yıllık toplam enerji tüketimi 250 TEP ve üzeri olan kamu binalarında enerji yöneticisi atamak,
• Organize sanayi bölgelerinde (OSB) bulunan ve yıllık enerji tüketimi 1.000 TEP‘in altında olan işletmelere hizmet vermek üzere OSB‘lerde enerji yönetim birimi oluşturmak,
• 100 MW ve üzerinde kurulu güce sahip elektrik üretim santralleri enerji yöneticisi atamak zorundadır.
ENERJİ YÖNETİCİSİNİN GÖREVLERİ
Enerji tüketiminin yoğun olduğu yerlerde başarılı bir enerji yönetimi programı için yönlendirecek yetkili bir enerji yöneticisinin atanması gerekir.
Enerji yöneticiliğinde temel nitelik olarak teknik yeterliliğe bakılır. Genel meslek ve yönetici becerilerinin yararlı olduğu kabul edilmekle beraber enerji yöneticisi pozisyonundaki kişiler mühendis seviyesinde olmalıdır.
Enerji yöneticisinin en önemli görevi, kuruluşun tüm enerji satın alma işlemleri, dağıtımı ve kullanımı ile yakından ilgilenmesidir. Enerji yöneticisinin görevleri beş ana başlık altında aşağıda verilmiştir.
I. Enerji Verileri Toplama ve Analizler
* Fabrikadaki tüm enerji ve su tüketim kayıtlarını tutar.
* Sistematik olarak şirketteki tüm okumalarını denetler.
* Ek izleme imkanları için gerek duyulan ilave sayaçları ve ölçüm aletlerini belirler.
* Üretimle ilgili spesifik enerji tüketimi için endeksleri geliştirir ve bu endeksleri tüm önemli üretim sahaları için aylık bazda devam ettirir.
II. Enerji Satın Alımının Denetlenmesi
* Tüm aylık yakıt faturalarını gözden geçirir ve bu faturaların birbiri ile uygunluğunu kontrol eder ve her durumda optimum tarifeyi uygular.
* Şirket içi mali avantaj elde etmenin mümkün olduğu yerlerde yakıt değiştirme olanaklarını araştırır ve tavsiye eder.
* İkmal yetersizliğinde veya ikmal kesintisi halinde uygulanmak üzere planlar geliştirir.
* Yıllık enerji maliyet bütçelerini hazırlamak için ilgili bölümlerle çalışır.
III. Enerji Tasarruf İmkanlarını Değerlendirme
* Fabrika personeli, ekipman satıcıları ve dış danışmanlarla çalışarak enerji tasarrufu potansiyel alanları belirler ve bu alanlar için projeler geliştirir.
* Şirketin mali imkanları içinde karşılanması mümkün olan enerji projelerinin değerlendirir, yönetim ve projeyi değerlendirebilmesi için gerekli mali analizleri yapar.
* Tasarruf projelerini uygulamak için yönetimden para desteği alır.
* Fabrikanın proses değişikliği veya geliştirilmesi ile ilgili olarak mümkün projeleri tekrar değerlendirir; mevcut binaların enerji verimliliğini inceler. Binanın geliştirilmesi veya yeni ekipman satın alımları sırasında enerji verimliliği ile ilgili hususları göz önünde bulundurur.
* Makine ve tesislerin verimli olarak işletilmesi için performans standartları oluşturur.
IV. Enerji Tasarrufu Projelerinin Denetlenmesi
* İşletme iyileştirmeleri ile sağlanacak enerji tasarrufu için ekipman bakım-onarım, operatör eğitim programı gibi bazı programları başlatır.
* Yatırım gerektiren enerji tasarrufu projelerinin ekipman şartnameleri, ihale duyurusu, tekliflerin değerlendirilmesi malzemelerin siparişi, montajı dahil olmak üzere tüm projelerin yürütülmesini denetler.
V. İletişim ve Halkla İlişkiler
* Spesifik enerji tüketiminin yanı sıra enerji maliyeti ve tüketimi özetleyen aylık raporları yönetime vermek üzere hazırlar.
* Enerji yönetimi programına katılan tüm üretim ve destek bölümleriyle iletişim kurar.
* Programa katılan tüm işçileri teşvik etmek için şirket içerisinde bir bilinçlendirme programı geliştirir. Çalışmalarla elde edilen tasarruflar ve parasal karşılıkları konusunda çalışanları haberdar eder.
* Basın bildirileri, konferanslara konuşmacı olarak katılma, yarışmalara ve ödül programlarına katılma gibi çalışmalarla enerji tasarrufu konusunda fabrika yönetiminin ilgisini çekerek desteğini sağlar.
ENERJİ YÖNETİCİSİ BULUNDURMAMA CEZASI
Endüstriyel işletmeler ve enerji yöneticisi çalıştırmakla yükümlü bina sahipleri ve/veya yönetimlerinin, istenen bilgileri her yıl Mart sonuna kadar vermelidir. Yerinde yapılacak inceleme ve denetimlere imkan sağlamamaları halinde 18 bin 974 TL ile 94 bin 890 TL arasında değişen idari para cezaları almaktadırlar.
Enerji yöneticisi işletmelerde enerji üretimi ve tüketimi ile ilgili takibi yapacağı gibi farkındalık oluşmasını sağlayacaktır. Üst yönetimlerin desteği ile de yapılacak enerji verimliliği uygulamaları ile birim üretim başına düşen enerji yoğunluğu azaltılabilecektir.
